واتر اسلگر

جزو قناریهای آوازه خوان طبقه بندی میشود. از نظر اهمیت در مرحله بعد از رولر قرار گرفته و در بلژیک پرورش داده میشود. از نظر شکل کلی بدن شبیه قناری رولر می باشد ولی کمی درشت تر از آن است. تفاوت اصلی بین این دو نژاد در طرز خواندنشان است که در نژاد واتر اسلگر با صدای هق هق یا بغض همراه میباشد و به نظر بلند و گوشخراش می آید. همانطور که گفته شد قناری رولر تنها ۴ نوع آواز اصلی دارد ولی قناری واتر اسلگر ۱۷ نوع آواز دارد که البته همه آنها در یک پرنده جمع نمی شود. این نژاد بر خلاف قناری رولر برای خواندن برخی آوازها دهانش را باز نگه می دارد. تنها رنگ موجود در این نژاد زرد روشن است و رنگ دیگری ندارد.

تیم برادو اسپانیایی

ین نژاد نیز جز قناریهای آواز خوان است و همانطور که از نامش بر می آید به کشور اسپانیا تعلق دارد. ظاهر آن شبیه قناری وحشی است و طولش به ۱۳ سانتی متر می رسد و فرم کلی بدن و سر او خیلی گرد و دوست داشتنی می باشد. آواز های متعدد می خواند که با سایر نژاد های آواز خوان قناری تفاوت دارد و صدایش مانند زنگ است.

آمریکایی

نژاد تازه ای به نام آمریکایی نیز وجود دارد که هنوز در ابتدای راه اصلاح نژاد است ولی دارای پر وبال رنگی بوده و صدایش نیز شبیه قناری رولر است.

رولر

قدیمی ترین و مشهورترین نژاد آوازه خوان است که ابتدا در تایرول بوجود آمد و سپس از آنجا به کوه های هارز برده شد و از قرن ۱۹ تا به حال در کشور آلمان تکامل یافته است. از آنجایی که این نژاد همواره بر اساس نوع خواندن به گزینی شده است امروزه توانایی خواندن نغمه های مختلف را دارد و بیشتر به رنگ های سبز و زرد دیده دیده میشود.چهار نوع آواز اصلی برای این نژاد شناخته شده است که عبارتند از : Hollow roli و Bass (صدای بم) و Flute (صدای زیر نی لبک مانند) و Hollow bell (صدای زنگ تو خالی). برخی از انواع قناری های رولر توانایی ایجاد صدای غل غل کردن آب و همچنین ایجاد صداهایی مانند جریان آب را نیز دارند. باید توجه داشت که این نژاد همواره با دهانی بسته آواز میخواند.

قناري آواز خوان(موقوم)

آواز خواندن قناري نر امري طبيعي است كه بوسيله آن با افراد اجتماع خود ارتباط برقرار مي كند و اين شايعه كه آواز خواندن قناري در هنگام ناراحتي و افسرد گي پرنده با آواز خواندن در زمانهاي ديگر متفاوت است نادرست ميباشد زيرا پرنده افسرده آواز نمي خواند و هيچگاه آواز غمگين و حزن آلود سر نميدهد ولي نوع آواز خواندن پرنده تحت تاثير صداي محيط اطراف و همچنين آموزش مي تواند تغيير يابد ,يعني صداهاي مختلف محيط در فراگيري و تند خواني و كند خواني و يا زير خواندن و يا بم خواندن وحتي كشش صداها موثر است حتي مي تواند لحن خواندن ( طنين يا آكوستيك ) را تغيير دهد .بيشتر اين تغييرات اكتسابي هستند . يكي از معروفترين نژادها يي كه جهت خواندن نگهداري و تربيت مي شوند ,نژاد رولر آلمان است كه تنها آواز خاصي را آموزش مي بيند .نژادهاي ديگري نيز وجود دارند كه براي اين كار آموزش مي بينند وهر يك علاقمندان خاص خود را دارند ولي در ايران هيچ يك از اين نژادها مورد پسند قرار نگرفته است .اساتيد محترم به آواز خواني گله اي و معمولي و بدون اصول (دهن رسمي )مي گويند. اين اساتيد به پرورش و آموزش نوعي آواز بنام مو قوم مشغولند و زحمت بسياري را براي تربيت يك قناري در طول يك سال متحمل مي شوند ولي پرنده هايي را كه جهت آموزش انتخاب مي كنند داراي نژاد خاصي نيستند اما ترجيح مي دهند قناري انتخاب شده داراي خصوصيات زير باشد .

۱-جثه قناري ميانه باشد نه خيلي درشت و نه خيلي ريز.

۲-داشتن مقداري فر(رگ) د ر تنه پرنده بسيار خوب است.

۳- سري گرد و بزرگ وچشماني درشت داشته باشد .

۴-بسياربهتر خواهد بود كه سابقه و استعداد يادگيري در نسل هاي گذشته را داشته باشد .

۵-رنگ پرنده تاحد امكان روشن باشد.نظير سفيد, ليمويي, پرتقالي كمرنگ, ماستي (تاكيد بر روي رنگهاي سفيد و ماستي بيشتر است ) احتمالا نام موقوم برگرفته شده از مقام يا مقام دار مي باشد كه بمرور زمان در زبان محاوره به موقوم تغيير پيدا كرده است.آواز خواندن دراين سبك داراي رديف مخصوص به خود مي باشد اگر قناري موقوم بخشهاي آواز را رديف بخواند موقوم است واگر رديف نخواند باز هم موقوم مي باشد اما از رديف خارج خوانده است ولي اگر تكه اي از آواز قناري هاي رسمي را بجاي يكي از بخشها ي رديف اضافه كند ديگرموقوم نيست و به آن دهن دار مي گويند. يك قناري موقوم ممكن است بخشي از آوازش را بر حسب طنين و بمي و لطافت صدايش بسيار زيبا تر از بخشهاي ديگر بخواند .يكي سر دهن را يكي وسط دهن را و ديگري پس دهن .اما بخش اصلي و اساسي در موقوم و رابط اتصال بخشهاي مختلف آواز در موقوم خواني وجود قسمت زنگي آن است يعني اگر درآواز قناري زنگي نباشد ديگر موقوم نيست بخش آواززنگي به سه دسته تقسيم مي شود زنگي لوله اي- زنگي نعلبكي - زنگي گيلاسي) واگر درهنگام خواندن - قناري موقوم دو زنگي مختلف را پشت سر هم بخواند به آن برگردان مي گويند .بطور كلي رديف آواز موقوم به چهار بخش تقسيم مي شود .اسامي هر يك از اين بخشها برمبناي ظرافت وبمي صدا وكشش صداي پرنده تغيير مي يابد ولي رديف اصلي يكي مي باشد دراين رديف زماني كه پرنده مشغول به خواندن بخش جام جام است اين عمل۵ باریا ۵ واحد زماني تكرار مي گردد.پرنده هايي كه جام جام را تند تر مي خوانند براي رعايت فاصله زماني صداي زيري را به انتهاي بخش اضافه مينمايند. بدين وسيله هم فاصله زماني رعايت ميشود و هم بخش جام جام به بخش لي لي لي لي بهتر و دلنشين تر اتصال مي يابد.ميتوان گفت كه هم شمارش مي دانند و هم زمان را مي شناسند .بخش لي لي لي لي نیز بهتر تيب قبل اجرا مي گردد و بعد از آن جام جام سنگين تراز نوبت اول تكرار شده و در انتها با صداي زير به زنگي تبديل مي شود به اين ترتيب يك زنگي اجرا شده است و اگر لي لي لي و جام جام و زنگي دوباره تكرار گردد دو زنگي بحساب مي آيد . اگر اين رديف را رعايت نكنداصطلاح از وسط دهان خوانده است را به كار مي برند.اسامي هر چهار بخش آوازي با تغيير لهجه و طنين و كلفتي و نازكي صدا تغيير مي يابد .سر دهن معمولا بصورت لي لام هور و بعد ازآن پيس قور و يا بدون لي لام هور و تنها با پيس قور و يا تنها با صداي بلبل آغاز مي گردد .پرنده اي كه سردهن را بم ميخواند اگر بلافاصله سردهن را تكراركند به قسمت دوم آن زير مي گويند ممكن است قناري سردهن را با زنگي اغاز كند كه آوازش را برحسب نوع زنگ نامگذاري مي كنند. جام جام را بر حسب كلفتي و نازكي صداومحل خواندن آن در طول رديف چاپ چاپ, چيا چيا نيز مي گويند. لي لي لي لي نيز به همين گونه نام گذاري مي شود و آن را لولولولو و يا ليوليو نيز مي نامند. در موقوم بازي دو اصل اساسي :آواز شناسي و آموزش آواز وجود دارد كه هر فرد با علاقه اي مي بايست با آن اشنا باشد .آواز شناسي تنها با تهيه پرنده آواز خوان و گوش دادن به صداي پرنده و يا با تهيه نوارهايي كه مخصوص اين كار وجود دارد امكان پذير است و نمي توان در چند جمله و يا با چند توصيه كوتاه آن را آموخت ,اما براي آموزش آواز موقوم به قناري مي توان از جزوه ها و توصيه هاي اساتيد اهل فن استفاده نمود و از آن سود جست .بخشي از نكات مورد توجه اساتيد به شرح زير مي باشد . براي آغاز كار ابتدا بايد يك تا دو جوجه كه تازه شروع به خوردن تخم مرغ كرده اند تهيه نمود.سن جوجه ها در اين زمان بين۲۲ تا۲۵ روز ميباشدانها را به محيطي كوچك و خلوت و بدون سروصدا كه صداي هيچ پرنده ديگري شنيده نشود برده و توسط نوار كاست آموزش را آغاز كرده و يا اينكه آنها به يك قناري موقوم ديگركه به استاد معروف است سپرده شوند و سراسر سال را توسط استاد آموزش ببينند,اگراز نوار كاست استفاده ميشود بايد صداي پخش صوت بسيار كم باشد معمولا از پخش صوت هاي دولبه براي اين كار استفاده مي شود . روزانه بين ۲ الي ۳ ساعت آموزش كافي است اما قبلا لازم است كه دور موتور پخش صوت را كمي پايين آورده تا سرعت خواندن مقداري كند تر از حالت معمولي شده باشد .اگر قناري موقوم در اختيار نداريد و قصد استفاده از پخش صوت را داريد حداقل به دو عدد نوار كاست نياز خواهيد داشت كه يكي بصورت ريزه خواني و بزوار كپي شده باشد و نوار ديگر آواز اصلي پرنده را در خود جاي داده باشد .جوجه ها را ميبايست حدودا تا ۴ ماهگي با نوار ريزه خواني و از ۴ماهگي به بعد با نوار اصلي آموزش داد . اساتيد فن در همان ۳يا۴ ماه اول از روي ريزه خواني جوجه ها پي ميبرند كه آنها آواز موقوم را فرا ميگيرند و يا براي اين كار مناسب نيستند.همين نكته تفاوت بين حرفه اي ها و افراد آماتور را مشخص مي كند بنا براين سعي كنيد با مراجعه به اين اساتيد و استفاده از تجربيات آنها نسبت به پرورش موقوم اقدام نماييد تا نتيجه كاري را كه يكسال تمام وقت شما را خواهد گرفت به درستي ببينيد .بخاطر داشته باشيد كه جوجه هاي شما ممكن است موقوم را بخوانند اما بدليل زير بودن صدايشان مورد پسند واقع نگردند پس سعي كنيد جوجه هاي انتخاب شده با مشخصاتي كه مورد نظر موقوم بازان است تطبيق داشته باشند, به اين روش آموزش روش چسبنده مي گويند .روش آموزش ديگري نيز وجود دارد كه به روش چكيده معروف است .منظوراز چكيده اين است كه جوجه ها متعلق به پدري باشند كه موقوم مي خواند وهمان پرنده خودعهده دار بزرگ كردن جوجه ها شده باشد و هنگاميكه جوجه ها تخم مرغ خور شد ند با پرنده نر به مكاني ديگر منتقل شوند و يا ماده را ازآن محل دور كرده باشند تا جوجه ها صداي جيك مادر را نشنوند .معمولا براي اين كار از ماده هايي استفاده مي كنند كه سروصداي زيادي ندارند اساتيد اعتقاد دارند كه در روش چسبنده جوجه ها قبل از تولد يعني حتي درون تخم هم نبايد صداي قناری بيگانه اي راغيراز قناري موقوم بشنوند تا آواز دلنشين و مسحور كننده موقوم بوجود آيد .

نژاد های رنگی

رنگ طبیعی و اولیه قناری (همانند انواع وحشی آن) سبز بوده است. اولین رنگ بوجود آمده از قناری های سبز وحشی در قرن ۱۷ رنگ زرد می باشد که حتی امروزه نیز بسیاری از مردم قناری را با رنگ زردش می شناسند و این رنگ محبوبیت خاصی در نزد عوام دارد. بلافاصله بعد از آن با جفت کردن قناری های زرد و در اثر موتاسیون در سال ۱۶۶۷ قناری سفید نیز در آلمان تولید شد. قناری سفید آلمانی دارای ژن غالب سفیدی و نوع انگلیسی آن که از سال ۱۹۱۲ بوجود آمد دارای ژن مغلوب است. قناری قرمز- نارنجی از حدود سال ۱۹۲۰ و با جفت کردن قناری با سهره سرخ بوجود آمده است. از سال ۱۹۵۰ رنگ کرم مات از امتزاج قناری نر قرمز-نارنجی با قناری ماده قرمز کم رنگ در کشور آلمان بوجود آمد. قناری مشکی نیز وجود دارد که کلیه شاهپر ها و پرهای دم او به رنگ قهوه ای تیره (متمایل به سیاه) بوده و فقط لبه های این پرها یک نوار باریک زرد متمایل به قهوه ای دارد. رنگ خاکستری تیره نیز از سال ۱۹۹۰ در کشور هلند بوجود آمده است. سایر رنگ های متفرقه نیز به تدریج بوجود آمده اند که از آن جمله میتوان از رنگ های سوخته و شتری و آهویی و لیمویی و پرتقالی و صورتی و زیتونی و آبی

لانکشایر

دارای جثه بزرگ بوده و طول آن به ۱۹ تا ۲۳ سانتی متر می رسد. ناحیه پشت سر آن صاف تر از نورویچی و یورکشایر است و دو نوع کاکل دار بدون کاکل دارد. تنها رنگ های خالص آن رنگ زرد و به ندرت سفید است. تصور می شود که برای اولین بار در ناحیه لانکشایر از نژاد هلندی بوجود آمده است و سر منشا سایر نژادهای درشت انگلیسی مثل یورکشایر می باشد.

یورکشایر

جزء قناری های درشت می باشد و طو لش به ۱۷ الی ۱۹ سانتی متر می رسد برای اولین بار در سال ۱۸۷۰ از نژاد لانکشایر در انگلستان بلژیک و نروژ بوجود آمده است. سر آن گرد بوده و چشم ها در مرکز سر قرار داشته و پرهای بالای چشم حالت ابروی پهنی را ایجاد می کند. شانه های آن پهن و گرد است. از پشت سر تا انتهای دم در یک امتداد قرار می گیرد. پرهای آن کوتاه ابریشمی پر پشت و چسبیده به بدن است

نورویچی

این نژاد متعلق به ناحیه نرویچ در شرق انگلستان بوده و جثه ای نسبتا درشت با طولی در حدود ۱۵تا۱۶ سانتی متر دارد ناحیه شانه ها سینه و پشت این پرنده گرد است و نوک آن کوتاه مستحکم مخروطی و دم او باریک و کوتاه می باشد. معمولا این پرنده با زاویه ۴۵ درجه نسبت به چوب زیر پایش می نشیند. پرهای بدن بلند بوده و اکثرا اطراف مخرج را میگیرد بدین جهت باید در زمان جفت گیری کوتاه شود. اصولا والدین خوبی نیستند و تخمهای آنها را زیر قناری دیگری(قناری رسمی )می گذارند جهت جفت گیری قفس آنهن باید حدود ۸۰تا۹۰ سانتی متر طول داشته باشد تا نتیجه بهتری به دست آید.

کاکلی

crest

از سال ۱۷۵۰ در انگلستان وجود داشته و بر روی سر او پرهایی به فرم چتری وجود دارد. البته نرویچ کاکل دار نیز وجود دارد که فرقش با این نژاد در اندازه و طول بدن است به طوری که نژاد کاکلی طول بدنش بلندتر از ۱۶ سانتی متر ولی نورویچ کوتاه تر از۱۶ سانتی متر است.

فری پاریسی

این نژاد درشت ترین نوع قناری در حال حاضر می باشد که طولش به ۱۹الی۲۴ سانتی متر میرسد و در فرانسه بوجود آمده است ولی متاسقانه زمان و چگونگی ظهور این نژاد به درستی مشخص نیست اما به نظر می رسد که از قرن ۱۷ در پاریس وجود داشته است پرها به صورتجدای از بدن و به حالت سیخ شده می باشد و پاها با زاویه باز و تقریبا مستقیم قرار دارتد به علت جفت گیری های مداوم خویشاوندی عوارض نا بینائی در یک یا هر دو چشم و گاهی حالت ةب مروارید و به ندرت فلجی های مادر زادی در بین آنها دیده می شود. جهت پرورش جوجه ها به دو پرنده نر و ماده نیاز است و یا در غیر اینصورت از قناری پرستار(حمال) استفاده می شود. باید طول قفس آنها حداقل یک متر و ارتفاعش ۶۰سانتی متر باشد.

فری شمال هلند

این نژاد در شمال فرانسه و هلند پا به عرصه وجود نهاده است. پرها با فاصله از بدن قرار می گیرند و جثه پرنده را بزرگتر نشان می دهند. دم او بلند و مستقیم می باشد و طول بدنش حدود ۱۷ تا ۱۸ سانتی متر است. حرکات او خیلی آهسته و با تعمق است. تفاوت آن با نژاد فری پاریسی در این است که نژاد اخیر دارای پرهای فری در ناحیه شکم می باشد ولی نژاد فری هلندی در ناحیه شکم پرهایی صاف دارد. پرهای ناحیه سر و گردن نیز صاف می باشند. بر خلاف سایر نژادهای فری قناری های این نژاد والدین خوبی هستند و جوجه هایشان را به خوبی پرورش می دهند. از این رو برای کسب مهارت افراد کم تجربه مناسب می باشند.