بیماری های کبوتر و درمان برخی از آنهااین مطالب از سایت های مختلف جمع آوری شده و به صورت کلی همراه با ویرایش بر اساس نظر بنده آورده شده است.بيماري كله گيجی(سر كجي كبوتر)خیلی وقت ها بیماری کله گیجه با نیوکاسل اشتباه گرفته می شود .وقتی شما یک کفتر را در جایی کوچک میگذارید و او به جای کوچک عادت ندارد کله گیجا میگیرد که برای خودم چندین بار این دلیل اثبات شده است بعضی ها هم میگویند بیماری نیو کاسل است(که من در قسمته زیر برای اون کفترایی که در جایی کوچک بوده اند راه حل را نوشته ام)البته بر اثر ضربه به سر نیز این اتفاق می افتد مثلا وقتی شما میخواهید یک کبوتر را از روی بام با طور صید(شکار)کنید که احتمال ضربه خوردن به سر زیاد است.احتمال دچار شدن به کله گیجا بسیار است.مخصوصا که اگر کبوتر جوجه باشد و برای بار اول به این شکل ناگهانی و سریع صید میشود(بر اثر ضربه ناگهانی)1.شما بايد هر موقع اين بيماري را مشاهده كرديد بلافاصله كفتر مريض خود را از سايرين جدا كنيد(چون اگر کبوتران دیگر اورا بزنند مریضی آن بیشتر میشود)۲. در ۴ روز اول بیماری فقط به آن نخود بدهيد و در آخر کمی سیر(نخود ها را قبل از وارد کردن در ظرف آب به خوبی بشویید).نخود ها را در درون ظرف آبي قرار داده و وقتي ملايم شد دهن او را باز كنيد و يکذره يکذره وارد دهنش كنيد(مواظب باشيد خفه اش نكنيد يکذره يکذره)کمی سیر نیز در آخر بدهید.بعد از دادن نخودها آب نیز بدهید(بهتر است از همان آبی که نخود ها درون آن بوده اند استفاده کنید).مقدار غذا دادن شما بستگی به(شکم)کبوتر شما دارد. همیشه سعی کنید غذای آن (بعد از ۴ روز اول بیماری)به طوری باشد که نصفی از شکمش را با دانه های متنوع و بقیه با نخود و در آخر با کمی سیر پر شود .۳.سعی کنید از دانه های مقوی استفاده کنید.نکته:اگر زیاد گندم بدهید ممکن است به بیماری اسهال دچار شود و در نتیجه ضعیفتر شود در کنار گندم از دانه های مقوی همچون شاه دانه.ماش.ملک(گاودانه)استفاده کنید.(این دانه ها نیز به همانند نخود ملایم باشند بهتر است).(چرا سیستم غدایی متنوعی داشته باشد؟برای بدست آوردن انرژی بسیار و مقابله با بیماری)۴.مقدار دادن سیر:در هر وعده غذایی یک دانه سیر را به چهار قسمت تقسیم کنید(اگر دانه سیر کوچک باشد نصف آن دانه را در هر وعده بدهید)دادن یک چهارم در هر وعده کفایت میکند.(چرا سیر؟ چون سیر همواره دارای خواص بسیار زیادی است.مخصوصا برای مقابله و جلوگیری با بعضی از بیماری ها.ضد میکروب است )زمان غذا دادن:سعی کنید بیشتر در ۳ وعده صبح و ظهر و غروب بدهید.۵.باید همیشه شکمش سیر باشد.ضمنا اگر غذا و سیر را بیش از اندازه به کبوتر خود بدهید امکان بالا آوردن کبوتر زیاد است.۶.چگونه وارد کردن نخود و سیر:شما میتوانید ۱. دهان کبوتر را باز کنید و سرش را رو به بالا بگیرید و بعد تکها های کوچک سیر و نخود را در درون دهانش بی اندازید.۲. میتوانید از گوشه دهان کبوتر(زیر دماق)از لبه دهان غذا را وارد دهنش کنید و مطمئن شوید که غذا بر روی زبانش باشد تا بتواند قورتش دهد۷.آن را در يك جاي بزرگ بگذاريد تا بتواند براي خود قدم بزند.۸.بیشتر در جلو آفتاب کبوتر را قرار دهيد.(اگر آفتاب در ظهر بسیار سوزان است.مدت زمان کمتری کبوتر را در هنگام ظهر در جلو آفتاب قرار دهید.معمولا روزی ۴ ساعت خوب است) .وقتی که کبوتر به مدت طولانی در جلو آفتاب بوده باشد نباید آنرا به جای سردی ببرید چون احتمال گرفتگی بدن به خصوص کتفها بالا میرود۹.وقتي كه ديديد كه ديگر كله اش به كجي نميزند(كه براي تشخيص اين كار بايد با تجربه باشيد) بعد از 2 هفته اش ميتوانيد قاطي كفترهايتان بگذاريدالبته در ابتدای شروع بیماری اگر پرها و دم کبوتر و نیز پرهای دور گردن کبوتر را بکشید چون جریان خون در این مواضع بیشتر می شود به زودتر خوب شدن کبوتر کمک می کند .همچنین برخی باتیغ یک شکاف کم عمق روی سر پرنده ایجاد می کنند ( حجامت سر ) و یا یک شیء داغ بر روی سر پر نده می گذارند . این موارد به بهبود کبوتر کمک می کند ولی پرنده را کچل می کند .بعد از چند روز خوب ميشود؟بستگي به مدت زمان دارد اگر شما زود اقدام كنيد بهتر است و معمولا بعد از ۱ یا ۲ ماه خوب ميشود(براي احتياط بيشتر بعد از ۱ ماه كه مرتبا به او رسيدگي كرديد او را در يك جاي بزرگ بگذاريد چون ديده شده كه بعضي از دوستان فكر كردند كه ديگر خوب شده و قاطي كفترهاي ديگرشان و يا جايي كوچك گذاشته اند و متاسفانه دوباره كفتر اين بيماري را گرفته)شما بعد از ۲ الی ۳ ماه با خاطري جمع آن را در داخل تور خود بگذاريد(البته باز هم بستگي به رسيدگي شما به كفترتان دارد)توجه:اگر کله گیجا کفتر کم باشد بعد از یک ماه و نیم و اگر شدتش متوسط باشد بعد از ۳ ماه خوب میشود(اگر تمامه نکات بالا را رعایت کنید ثمره حاصل دسترنج خود را خواهید دید) و اگر هم کله گیجا کفتر خیلی بود بهترین کمک به کفتر خلاص کردن او از این زندگی رنجبارش میباشد که شما با این کار بهترین لطف را در حق او انجام داده ایدمن خودم چندین بار با این بیماری مواجه و آن را درمان کرده ام(فقط نکات بالا را رعایت کنید)سرماخوردگي:
علايم: پف كردن ، لرز ، عطسه ، نفسهاي تند و گاهي نيز يك قطعه سفيد و شفاف از بيني پرنده سرازير مي شود. اين بيماري در بعضي از کبوترها با اسهال سفيد نيز همراه است. اين بيماري را نبايد با آسم اشتباه كرد.
درمان : استفاده از غذاهاي مقوي ، جلوگيري از كوران و تغييرات دما در محل نگهداري کبوتر بيمار.
يك قاشق مربا خوري از سولفات دومنيزي در نيم ليتر آب حل كرده و بجاي آب تا مدت 24 ساعت به کبوتر بدهيد.
يك قاشق چايخوري روغن اكاليپتوس در يك فنجان آب جوش ريخته در جلوي سوراخ قفس نگهداريد بطوري كه پرنده از بخار متصاعد شده استنشاق نمايد ولي اين كار نبايد زياد باشد زيرا ممكن است موجب خفگي پرنده شود. پس از 24 ساعت آب اشاميدني مسهل دار پرنده را برداريد و بجاي آن آب آشاميدني كه در آن يك قرص 50 ميليگرمي ترامايسين حل شده ، بگذاريد.اسهال:
علايم: فضله آبكي ، كثيف بودن اطراف مخرج ، كم اشتهايي و بي تفاوتي نسبت به محيط اطراف.
علل بيماري: ترس و هيجان ، جريانات متغيير هوا ، تغييرات شديد دما ، خوراك فاسد.
همچنين مصرف غذاهاي مانده و كثيف توسط پرنده مي باشد مانند دانه هاي كپك زده و مانده. آب كثيف و سبزيهاي ترشيده يا مرطوب.برای درمان اسهال ما در اینجا از سه آنتی بیوتیک طبیعی(ماست و سیر) و شیمیایی(اکسی وت) استفاده می کنیم که هم کبوتر ضعیف نشود وهم درمانش با سرعت بیشتری انجام شود1- قرص اکس وت روزی دو عدد صبح وشب بعد از وعده صبح کمی دان سبک فراموش نشود 2- در آب کبوتران کمی ماست شیرین یک قاشق سرخالی پودر ors،پودر ویتامین به مقدار یک گرم در لیتر بریزید بعد از دادن دان کبوتر درغروب آب را جلوی کبوتران بیمار قرار دهید.3-سیر تازه را حبه کن به اندازه قرص روزی دو بار در دهانشان بینداز4- گندم را از زنجیره غذایی حذف کنید مقداری برنج به دان کبوتران اضافه کنید5- داخل گنجه را ضد عفونی کنید ( کاملا شست وشوی وگند زدایی کنید بهداشت روزانه فراموش نشود )6- از دادن دان بر روی زمین خودداری کنید ، قبل از خوردن دان گل شور در اختیار کبوتر قرار دهید 7- از آوردن کبوتران بیمار به بیرون گنجه خودداری کنید از هوا کردن آبتنی دادن خودداری کنید8- آب راهم از جلوشون بر ندارید تا عفونت از طریق آب از بدنشون دفع بشود (فقط دو ساعت قبل ازدادن وعده دان در غروب آب را بردارید)9- در صورت بروز عوامل بیماری در کبوتر برای جلوگیری از همه گیرشدنش حتما از گله خارج شود.10- سعی کنید گنجه روبه آفتاب باشداگر بعد از دو روز جواب گرفتید تا پنج روز ادامه بدهید ولاغیر خبرم کنید این دارو بیشتر از یک هفته نباید مصرف شود اثر مستقیم بر روی نطفه کبوتر دارد بيماري درد چشم:
اين بيماري مسري مي باشد و بايد پرنده بيمار را از ساير پرندگان جدا كرد. چشم درد ميتواند به علت سرماخوردگي و يا تماس چشم پرنده با چوب نشيمن كثيف يا چيزهاي آلوده و يا به علت يك بي نظمي داخلي و وجود عفونت در خود چشم بوجود آمده باشد و نبايد نسبت به آن بي اعتنا بود.
علايم: جراحات پلك ها ، خارج شدن مايع و قي از چشمها ، پلك هاي بهم چسبيده.
علل بيماري: جريان هوا ، اتاق پر دود ، ميكروب
مداواي بيماري: استفاده از قطره هاي شستشو دهنده چشم مانند : آب بور ، محلول بابونه و پمادهاي آنتي بيوتيك
روش ديگر اينكه چشم پرنده را با استيد بوريكي كه براي چشم انسان تهيه كرده اند بشوييد سپس محلول 10% آرژيرول به داخل چشم بريزيد اين محلول بايد تازه و مطمئن باشد . ميتوان به جاي آن نيز يك قطره روغن كرچك به چشم پرنده بريزيد كه جانشين خوبي براي آرژيرول مي باشد.
روش ديگر : ابتدا چشم کبوتر را با يك قطعه پنبه استريل آغشته به اسيد بوريك شست و شو داده سپس روغن پنسيلين مخصوص چشم را به چشم پرنده بماليد. اين كار چند روز بايد ادامه يابد.بیماری خس خس سینه :
اين بيماري به دو علت بوجود مي آيد: 1- تغييرات شديد و ناگهاني دما 2- تغذيه از دانه هاي كثيف و آلوده به گرد و فضولات خود يا کبوتر هاي ديگر.
علامت اين بيماري تنفس با صدا و با منقار نيمه باز است . در عين حال نفس بريده بريده مي باشد.
درمان: استفاده از شربتهاي سينه و داروهاي ضد سرفه و مخلوط كردن يك قاشق چايخوري الكل طبي رقيق با دو قطره گليسيرين در آب آشاميدني پرنده .
و يا حل كردن يك قرص قابل حل 50 ميليگرمي ترامايسين در يك فنجان آب و ريختن آن در جاي آب پرنده است. اين محلول براي برونشيت ، سرما خوردگي و اسهال پرنده نيز مفيد است.بيماري آسم:
علائم: اين بيماري تمامي علايم بيماري سرماخوردگي را دارد به اضافه تنفس سخت با دهان باز .گاهي نيز تنفس پرنده همراه با صدا مي باشد.
درمان: دو قطره يد خوراكي را در 28 گرم آب نوشيدني حل كرده و روزي سه مرتبه از آن به پرنده داده شود. جاي پرنده بايد گرم باشد. ميتوان كمي بخار اكاليپتوس نيز در محل اتاق پرنده استفاده نمود اما اين بخار نبايد زياد باشد زيرا موجب خفگي پرنده خواهد شد. اين درمان بايد تا بهبودي كامل پرنده ادامه يابد . با افزايش آثار بهبودي بايد درمان نيز با فاصله انجام شود. تغذيه پرنده نيز بايد مقوي باشد.گرفتگي مجراي تخم گذاري پرنده:علايم: کبوتر ماده با پرهاي پف كرده بي تحرك مي ماند و معمولا پس از چند ساعت تلف خواهد شد.
علل : احتمالا پرنده قادر به دفع تخم آماده از مخرج نمي باشد. ماده هاي جوان اغلب دچار اين ناراحتي مي شوند. در بعضي مواقع نيز پوسته تخم تشكسل نشده و موجب اين عارضه مي شود.
مداواي بيماري: ماليدن يك قطره خوراكي مايع در داخل و اطراف مخرج و گرم نگهداشتن پرنده. ماساژ نرم و با احتياط اطراف مخرج.
توجه: هيچگاه نبايد پوسته تخم را به طرف داخل بدن پرنده فشار داد.غده يا ورم جلدي(طعمه) :
ورم زير جلدي در کبوتر به علت مسدود شدن يكي از روزنه هاي ترشحات طبيعي بدن اتفاق مي افتد. اين روزنه ها كه كارشان بيرون دادن بعضي از ترشحات طبيعي و داخلي بدن پرنده است گاهي بسته شده و ترشحاتراهي به بيرون نخواهند يافت در نتيجه در زير پوست پرنده جمع شده و بتدريج تراكم اين ماده زياد شده و تشكيل توموري را در بدن کبوتر ميدهد.
درمان: همين كه تومور كاملا رشد كرده و بزرگ شد و پوست روي آن كشيده و نازك گرديد موقع آن رسيده كه آنرا از زير پوست درآورند. پوست نازك شده را با يك تيغ تيز و استريل شده بشكافيد و ماده پنيري شكل داخل آن را بيرون بياوريد . سپس به سر يك چوب خلال دندان پنبه استريلي بپيچيد و زخم ايجاد شده را با آب استريل با دقت بشوييد. بعد از آن پرنده را در قفس و مكاني راحت و بي سر و صدا قرار دهيد و اطراف قفس را با پارچه اي بپوشانيد تا از جست و خيز و فعاليتهاي اضافي پرنده جلوگيري شودعفونت روده:علايم : پاشيده شدن فضله به بيرون در حاليكه به رنگ سبز مي باشد .
مداواي بيماري: گرما ي محيط نگهداري پرنده بيمار بين 30 تا 32 درجه باشد. تاباندن نور مادون قرمز ، استفاده از چاي معمولي ، ذغال پرنده . در صورت وجود زخم هاي ويروسي ، استفاده از انتي بيوتيك ها يا سولفوناميد مؤثر است.
يبوست:
علايم : در اين بيماري پرنده با پرهاي پف كرده به گونه اي بي تفاوت در قفس مي نشيند و سعي در دفع فضله مي كند بدون آن كه نتيجه اي بگيرد. پرنده رفتاري شبيه به بيماري گرفتگي مجراي تخم گذاري از خود نشان مي دهد. از ديگر علائم ميتوان به كمي اشتها ، سستي و بيحالي و دفع فضولات با زحمت زياد همراه با تكان دادن خود و وجود رنگ سياه در فضولات پرنده و خشك بودن آن اشاره كرد.
علل بيماري: مصرف خوراك مانده و تغذيه از اشياء غير مجاز
مداواي بيماري : ماليدن روغن خوراكي مايع به مخرج پرنده . چكاندن يك قطره روغن كرچك يا روغن پارافين مايع در منقار پرنده .بيماری تورم عفونی پيش معده ( infections proventriculitis )اين بيماری در اثر باکتری درشتی به نام مگا باکتر که به خانواده لاکتو باسيلاسه تعلق دارد بوجود می آيد و در کبوتر - فينچ - مرغ عشق و برخی طوطی های کوچک ديده شده است . بيشتر مواقع اين باکتری در طول دوران توليد مثل و پرورش جوجه ها مسئله ساز می شود ولی تقريبا هميشه با يک عامل مستعد کننده مثل تراکم زياد يا سوء تغذيه همراه است . تنها نشانه بيماری از دست دادن تدريجی و بسيار آهسته وزن بدن است بطوری که طی مدت دوازده تا هجده ماه پرنده را از پا در می آورد عامل بيماری از طريق فضولات در محيط پخش می شود و از راه خوراکی سايرپرنده ها را مبتلا می کند . در کالبد گشايی زخم يا تورم پيش معده در ناحيه اتصال آن با سنگدان قابل مشاهده است که می تواند همراه يا بدون خونريزی باشد.پرها و اختلالات آن:پرریزی : پرریزی عملی فیزیولوژیک و طبیعی است که در طی آن کبوتر سالی یکبار در پایان تابستان ویا بهار اقدام به تعویض پرهای خود(بطور ژنتیکی) می نماید.در کبوترهای مسابقه ای پرریزی در حدود دو هفته و نیم طول می کشد.پرهای شکسته فقط در هنگام پرریزی تغییر می یابند.عوامل موثر بر پرریزی: تا کنون عوامل کنترل کننده پرریزی و روش کار آنها کاملا مشخص نشده است.فقط این امر مشخص است که پرریزی و در آمدن پر ها توسط هورمونهای تیروئیدی کنترل می شوند. عوامل خارجی موثر بر پرریزی عبارتند از: کمبود مواد غذایی-کمبود آب-افزایش شدید و طولانی دمای محیط-زخمها و همچنین بیماریها.میزان تابش نور طبیعی یا مصنوعی و مدت تابش آن تاثیر مستقیم بر پرریزی دارد. مشکلات و اختلالات پرها : ۱ - در هنگام رشد پرها کوچک و سخت بوده و رگهای خونی فراوان دارند در نتیجه به آسانی می شکنند.علت این حالت کمبود مواد غذایی است. ۲-گاهی اوفات در پرها شکافهایی دیده می شودکه باعث می گردد پر به آسانی بشکند.این عارضه در اثر آلودگی پرها به شپش-جرب و یا کنه اتفاق می افتد و باید درمان گردد. ۳- کبوترهای سالم یک ماده چرب ترشح می کنندکه از خیس شدن پرها جلوگیری کرده و آنها را جهت پرواز نرم می کند.بیماری و عدم رعایت بهداشت ترشح این ماده را تحت تاثیر قرار می دهد و در نتیجه پرها آسیب می بینند و پرواز پرنده را مشکل می سازند. ۴- سو تغذیه باعث غیر طبیعی شدن پرها و یا تغییر غیرطبیعی رنگ آنها می گردد.ليستريوز( listeriosis )اين بيماری دراثر باکتريی بنام ليستريامونوسيتوژنز بوجود آمده و در بسياری از انواع پرندگان و پستانداران ايجاد عوارض می کند . ولی در بين پرندگان , کبوتر نسبت به اين بيماری حساس تر است . انسان نيز نسبت به اين باکتری حساس بوده و گاهی دچار مننژيت می شود . معمولا باکتری از راه دهان وارد بدن شده و بيماريزا می گردد . خوشبختانه نسبت به انواع ضدعفونی کننده های رايج حساس می باشد و به سرعت از بين می رود . اين بيماری در شکل حاد موجب تلف شدن پرنده ظرف مدت يک تا دو روز می شود . در مواقعی که دوره بيماری طولانی تر می شود , عوارض عصبی مانند لرزش و پيچش گردن و فلجی نيز بروز می کند .بيماری اريزيپلاس ( erysiplas )اين بيماری در اثر باکتريی به نام اريزيپاوتريکس ايجاد می شود .خوک و بوقلمون حساس ترين حيوانات نسبت به اين باکتری می باشند ولی در کبوتر نيز اين بيماری مشاهده می شود . در انسان نيز گاهی اين باکتری در اثر ورود از راه زخم های پوستی موجب واکنشهای موضعی می شود . جوندگانی مثل موش يا حشرات گزنده نيز می توانند عامل بيماری را منتقل کنند . معمولا باکتری به طور آزاد در خاک مرطوب و يا آب های راکد کم عمق وجود داشته ئ تکثير پيدا می کند . در مجموع اين بيماری برای کبوتر خطر جدی ندارد و راه انتقال آن از طريق دهان است . معمولا علائم بيماری شامل بی اشتهايی - کز کردن - ضعف و اسهال سبز متمايل به زرد می باشد که خيلی سريع منتهی به مرگ می شود .بيماری های مايکوپلاسمايی ( mycoplasmosis )عامل آن مايکوپلاسما می باشد که از نظر طبقه بندی پست تر از باکتری ها قرار می گيرد و فاقد ديواره سلولی بوده ولی در روی برخی از محيط های کشت آزمايشگاهی رشد می کند . در مقابل ضدعفونی کننده ها ی مختلف و خشکی محيط بسيار حساس بوده و ظرف چند ساعت در محيط خارج از بدن موجود زنده از بين می رود . بدين خاطر برای انتقال اين بيماری نياز به تماس نزديک بين پرنده آلوده با پرنده حساس می باشد . این ميکروب از طريق تخم نيز منتقل شده و در بين آنها ايجاد مرگ و مير می کند . معمولا برای بيماريزا شدن نياز به عوامل مستعد کننده ای مثل ساير ويروس ها و باکتری ها دارد . علائم بيماری شامل مشکلات تنفسی - خرخر کردن - آبريزش از چشم و بينی تورم مزمن ملتحمه چشم و سينوس تحت چشمی و مفاصل می باشد .در جوجه ها نيز موجب افزايش مرگ و مير می گردد . بيماري كوكسيدين:علايم بيماري: سستي ، كم اشتهايي ، اسهالعلل بيماري : اين بيماري ويروسي مي باشد. قدرت تكثير اين ويروس در تابستهاي گرم و مرطوب در محل نگهداري پرنده كه نظافت در آن رعايت نشود ، زياد است. وجود اين ويروس را با آزمايش فضله پرنده ميتوان دريافت.
مداواي بيماري: اضافه كردن سولفوناميد يا فوراسوليدون به آب آشاميدني پرنده بيمار.نیوکاسل:طبقه بندی عامل این بیماری :
خانواده ویروس :Paramyxo Viridae,Genus Rubula Virusاشاعه :
• ارتباط مستقیم با ترشحات و بخصوص مدفوع پرندگان درگیر با بیماری .
• غذای آلوده .
• آب آلوده .
• وسایل آلوده .
• محیط و محوطه آلوده .
• لباسهای آلوده افراد مرتبط با پرندگان .
• و......منابع ویروس :
• ترشحات چرکین از دستگاه تنفسی .
• مدفوع آلوده .
• تمامی قسمتهای لاشه پرنده بیمار .
ویروس این بیماری در خلال دوران بیماری و در دوره ایی محدود و در طول دوران نقاهت میتواند پخش شود .
همچنین برخی از پرندگان قادر هستند که ویروس نیوکاسل را برای مدت یکسال با خود حمل کرده و در محیط پخش کنند .
نحوه بروز بیماری :
بیماری نیوکاسل در بسیاری از کشورهای جهان ، بومی و خاص همان مناطق میباشد . برخی از کشورهای اروپایی نیز برای سالهای دراز عاری از این بیماری کشنده و ویروس هولناک بودند .
دوره بروز این بیماری با توجه به نوع آن بین چهار تا شش روز میباشد .
پیشگیری و کنترل :
باید توجه کرد که این بیماری متاسفانه هیچگونه درمانی ندارد .
اقدامات بهداشتی :
• جداسازی مطلق و شدید در هنگام بروز این بیماری( Isolation ) .
• نابودی تمامی پرندگان مبتلا و همچنین پرندگانی که در معرض ارتباط مستقیم با این بیماری قرار داشته اند .
• ضدعفونی کامل و دقیق محوطه های درگیر و غیر درگیر .
• انهدام درس و صحیح لاشه ها .
• کنترل میزان آفتها در گله .
• پرهیز و اجتناب از تماس با پرندگانی که وضعیت سلامتی مشخصی ندارند .
• کنترل میزان رفت و آمد افراد .
• بهتر است که تمامی طیور موجود در فارم همسن باشند .اقدامات درمانی :
واکسیناسیون با واکسنهای امولوسیون روغنی و همچنین واکسنهای زنده میتواند بصورت چشمگیری سبب کاهش تلفات در گله های طیور بشود .
واکسن B1 زنده و لاتوسا بایستی در آب آشامیدنی محلول شود و یا بصورت اسپری دانه درشت استفاده شود . این واکسنها را گاهی نیز در داخل بینی استفاده می کنند .
جوجه های سالم بایستی هرچه زودتر بین روزهای یکم تا چهارم زندگی واکسینه بشوند ، ولی تاخیر در واکسیناسیون اثرات واکسن را در هفته های دوم یا سوم کاهش می دهد .
برخی از عفونتها مانند مایکوپلاسما ممکن است واکنش واکسن را شدیدتر کند . در این موارد میتوان از واکسنهای با ویروس کشته شده استفاده کرد .
ایا میدانید :
